Bunalım nedir?
Bunalım toplumda çok sık görülmekle beraber, öncelikle depresyonun tanımlanması Hipokrat dönemine kadar eskilere uzanır. Depresyonun temelinde daha evvelden can atarak ve severek yaptığı günlük aktivitelere karşı isteksizlik ve hayattan zevk alamama durumu vardır. Ek olarak kişide karamsar ve acıklı bir duygudurum ile birlikte görülen bazı şartların değişmesi zamanla oluşur. Bu durumda kişi herşeyi negatif olarak değerlendirerek kötümserlik düşünceleri ile geçmişi ve geleceği düşünmeye başlar. Bu görüşler istemesede kişinin aklına kazanç. Yani günlük yaşantıda herşeyin olumsuz taraflarını görür. Geçmişte yaşanmış olayların olumsuz ve kötü taraflarını görerek kendisini suçlu ve cezalandırılmış hisseder. Benzer şekilde geleceği de umutsuz ve üzüntülü görerek gelecek adına umutsuzluk düşünceleri ayrıntılarıyla pekişir. Birey hayatından haz alamaz ışık halkası gelerek hatta yaşamanın amaçsız olduğunu düşünecek değin kendini çökkün hissedebilir. Bu olumsuz manzara günlük hayatına, kişiler arası ilişkilere yansıyarak onun mektep ve/ya da meslek hayatındaki performansının düşmesine niçin olabilir. Yalnız sıradan sınırlarda kabul edilecek gün içerisindeki duygulanımdaki çökkünlükler bunalım sayılmaz. Buhran diyebilmemiz için gün içerisinde hemen hemen gün boyu ve minimum son onbeş gündür devam ediyor olması gerekir.
Depresyonun öteki belirtileri nelerdir?
Evvelden zevk aldığı günlük aktivite ve meşguliyetlerden müsamaha alamama, gün içerisinde sürekli veya günün büyük çoğunluğunda karamsar ve üzgün olma, gençlerde ve çocuklarda daha çok çabuk sinirlenme duygudurum değişikliği, uyku azalması, sık sık uykudan kalkma, erken uyanma ya da fazla artı uyuma, iştahsızlık ya da fazla aşırı yeme, dikkat dağınıklığı ve konsantrasyon azalması, cinsel istekte azalma, ivedi yorulma, akla gelen vefat düşünceleri, kendini önemsiz -biçare- işe afacan – yetkisiz – suçlu görme, olayları negatif değerleme, geleceğe yönelik karamsar düşünceler ve buna benzer belirtiler görülür. Bu belirtilerin tamamı olabileceği gibi, manâlı bir kısmı da bulunabilir.
Çocuklarda görülebilecek ek belirtiler nelerdir?
Son zamanlarda ders başarısızlığının artması, gün içerisinde aşırı sinirlenme, bilhassa iştah artışı biçiminde iştah değişiklikleri, uyku bozukluğu ve fazla uyuma, mektep içerisinde yalnız olmayı seçim etme, daha önceden severek yaptığı hobilerinden uzaklaşma, arkadaşlarından uzaklaşma, gözü yaşlı gösterme, daha çok sessiz sakin olmayı tercih etme, daha çok odasında yalnız süre geçirmeyi seçim etme ( uzun vakit ), tutturma nöbetleri ve hiddet krizleri, kendini öteki arkadaşlarına kadar yetkisiz ve başarısız görme, ders çalışmada gönülsüzlük, son zamanlarda madde bağımlılığı, tehlikeli arkadaş gruplarına katılma vb.
Depresyon nasıl oluşur?
Kişide bunalım oluşması için muhakkak bir kişiyi negatif yönde etkileyen gerginlik etkeni veya yaşanan bir olay olabilir. Kişiler arası ilişkilerdeki olumsuzluklarda kişiyi depresyona sokabilir . Özellikle günümüzde psikososyal stres etkenlerinin artması ile toplumu yaratıcı bireylerin depresyon geçirme riski artmıştır . Buhran hiçbir dış etken olmadanda kendi kendine kişide endojen dediğimiz şekli ile zamanla gelişebilir.
Buhran tipleri nelerdir?
Melankolik tipte özellikle sabahları çok yoğun çökkünlük şehvetli ile beraber derhal her şeye karşısında hoşgörü kaybı, aşırı takâtsizlik ve halsizlik görülür. Atipik biçiminde ise genellikle uyku ve iştah azalması olan tipik şekilde olanın tersi olarak, uyku ve iştah artışı ön plandadır. Mevsimsel tipte tekrarlayan mevsimle birlikte olan depresyon belirtileri vardır. Tipik olanda ise azalmış uyku,iştah, enerji vardır.
DEPRESYONDA MADDESEL ŞİKAYETLER NELERDİR ?
Depresyondaki kişi fiziki şikayetler diyebileceğimiz; Baş ağrısı, kas ağrıları, aşırı yorgunluk ve halsizlik, sindirim sistemi rahatsızlıkları, yürek ve dolaşım sistemi şikayetleri, cinsel işlev bozuklukları ve buna benzer fiziksel yakınmalar ile de genelde doktora başvururabilir.
DEPRESYONUN AİLEYE ETKİSİ NELER OLABİLİR ?
Bunalım durumu aile üyelerinden birisini etkilediği vakit, etkileşim durumunda olan aile bireyleri ister istemez bu durumdan etkilenecektir. Aile üyelerinden harhangi birindeki buhran hali genelde aileninde genel atmosferini daha kederli ve negatif hale getirebilir. Depresyondaki aile bireyinin öteki aile bireyleri ile ilişkileri bozulabilir. Mesela evde babanın depresyondan etkilenmesi onun mesleki performanısnın azalmasına, işlevselliğinin azalmasına, evine ve ailesine daha eksik alaka göstermesine, evdeki anlaşmazlı, kavga ve sıkıntıların artmasına, ailenin sosyal aktivitelerinin azalmasına, çocuklarda aile içindeki gerilim ve sıkıntılardan nedeniyle vesvese belirtilerinin oluşmasına (çivi yeme, altını ıslatmaya ya da kirletmeye başlatma, kekeleme, tik bozuklukları, uyku ve iştah bozuklukları vb) yol açabilir.
BUNALIM TEDAVİSİ NASILDIR ?
Buhran tedavisi son zamanlarda daha kolay ayla gelmiştir. Genelde ve çoğunlukla kullanılan çare yaklaşımı ilaç tedavisidir. Hap tedavisinede serotonin ve noradrenalin üzerinden etki yapan antidepresan dedğimiz ilaçlar kullanılır. bununla birlikte bilişsel olumsuzlukları ve öğrenilmiş çaresizlik düşüncelerini onarmak ve tadaviyi hız yapmak için psikoterapiye de gereklilik olabilir. Nedene yönelik olarak psikososyal stres faktörlerinin de ortadan kaldırılması işlem içerisinde iyileşmeyi hızlandıracaktır. Bu dönem içerisinde kişinin hayatını mevcut depresyonun ez az şekilde etkilemesi için, durumun bir psikiyatrist tarafından değerlendirilmesi ve zaman geçirilmeden tedaviye başlanması kayda değer olabilmektedir.