Günümüzde giderek artma gösteren bir hastalık olan obezite, dünyanın önüne geçmekte zorlandığı en manâlı sıhhat sorunları başında gelmektedir. Obezite nedir, nedenleri ve tedavisi hakkında bilgi edinelim.
genellikle obezite hastalığını tanımlayacak olursak, vücudun yağ kütlesinin yağsız kütlesine oranının fazla şekilde çoğalma göstermesi, doruk uzunluğuna tarafından beden ağırlığının aşırı şekilde artması olarak açıklayabiliriz. Düzensiz besin, durağan yaşam ve birtakım sağlık sorunlarının obezite gelişimi üstünde büyük rolü bulunmaktadır. Sağlığı bozacak ölçüde vücutta fazla yağ birikmesi hastalığı olan obezite, hayat ömrünü, hayat kalitesini, sosyal ve iş hayatı derinden etkilemektedir. Günlük alınan enerji miktarı harcanandan eksik olursa kilo problemleri kendini göstermeye başlar. Bu durum artan bir şekilde ciddi boyutlara ulaştığında da obezite husule gelir.
Obezite Neden Olur? Obezitenin Nedenleri nelerdir?
Obezite hastalığının aşağıda yatan böylece çok etken bulunmaktadır. Bunların başında eksik öncede bahsettiğimiz gibi sağlıksız gıda alışkanlığı, uyuşuk yaşam tarzı ve bazı hastalıklar gelmektedir. Ancak obezite nedenleri bu kadarla sınırlı değildir. Bakın başka hangi nedenler obezite hastalığına yol açıyor. İşte obezite hastalığının öteki sebepleri;
- Aşırı ve hatalı besin alışkanlıkları
- Yetersiz somut aktivite
- Yaş, cinsiyet
- Eğitim düzeyi, sosyo – kültürel etmenler
- Gelir durumu
- Hormonal ve metabolik etmenler
- Kalıtımsal etmenler
- Psikolojik problemler
- Sık aralıklarla fazla düşük enerjili diyetler uygulama
- Sigara- alkol faydalanma durumu
- Kullanılan bir takım ilaçlar (antideprasanlar vb.)
- Doğum sayısı ve doğumlar arası vakit
Obezitenin Niçin Olduğu Hastalıklar
Obezite kimsesiz bir hastalık olarak sayılabileceği gibi, bununla birlikte bazı hastalıklarında husule gelmesinde rol sahibidir. Obezite hastalığının ortaya çıkması ve tedavisinin yapılmaması ya da gecikmesi, altında bulunan rahatsızlıkların oluşmasına sebep olabilir. Obezite tedavisi için uzmanların tavsiyelerine kulak vermemek ve yaşam biçimini obezitenin tedavisine tarafından düzenlememek şu hastalıklara neden olacaktır;
- İnsülin direnci
- Tip 2 diyabet
- Hipertansiyon
- Koroner arter hastalığı
- Kan yağlarının yüksekliği
- Metabolik sendrom
- Safra kesesi hastalıkları
- Bir Takım kanser türleri (kadınlarda safra kesesi, endometriyum, yumurtalık ve meme kanserleri, erkeklerde ise kolon ve prostat kanserleri )
- Osteoartrit
- Felç
Uyku apnesi - Karaciğer yağlanması
- Astım
- Solunum zorluğu
- Hamilelik komplikasyonları
- Menstruasyon düzensizlikleri
- Aşırı kıllanma
- Ameliyat risklerinin artması
- Ruhsal sorunlar (Anoreksiya nevroza (yemek yememe) ya da Blumia nevroza (kusarak yediği besinlerden yararlanmama), Binge eating (tıkınırcasına
yeme), gece yeme sendromu gibi ortaya çıkabilir veya bir şeyi daha pozitif yiyerek psikolojik doyum sağlamaya çalışma) - Toplumsal uyumsuzluklar
- Bilhassa sık aralıklarla kilo alıp verme sonucunda deri altı yağ dokusunun fazla olması nedeniyle deri enfeksiyonları, mantar enfeksiyonları
- Kas-iskelet sistemi problemleri
Obezite Hastalığı Tedavisi
Obezite baskı tedavi edilebilen oysa tedavisi imkansız olmayan bir hastalıktır. Obezitenin tedavisinde farklı alanlara yönlendirilmiş yöntemler kullanılmaktadır. Bunlar;
- Hap tedavisi
- Perhiz (Besin tedavisi)
- Alıştırma
- Davranış terapisi ve
- Cerrahi tedavidir.
Hap tedavisi: İlaçlar ciddi derecede kilo problemi olanlar için uygundur. Hem bu ilaçların tiryakilik yapmaması için kontrollü ve gereken dozda, gereken sürede kullanımı önemlidir.
Diyet (Beslenme) Tedavisi: Kişisel bir beslenme programı hazırlanır. Maksat, Adale ve yaşamsal organlarda hücre kaybı olmadan yağ depolarında azalma sağlamaktır. Vitamin, mineral ve elektrolit kaybı önlenerek gün içinde alınan enerjiyi azaltma sağlanır. Diyet ve gıda tedavisinde günde 500-600 kalori kısıtlaması haftada 0.5 kg ve 6 ayda yüzde 10 kadar bir zayıflamaya niçin olur
Egzersiz Tedavisi: Yürek ve solunum kontrolden geçen hastalara gün içinde en düşük 30-45 dakika alıştırma hareketleri önerilir. Hafta 3-5 kez orta derecede yapılacak olan alıştırma hareketleri ile 2 bin kalori yakılması hedeflenir. Haftada 2 bin kalori yakımı için yürüyüşler, merdiven inip çıkmalar gibi egzersizler önerilir.
Davranış değişikliği tedavisi
- Kendi kendini gözlemleme
- Uyaran kontrolü
- Alternatif davranış geliştirme
- Pekiştirme, kendi kendini ödüllendirme
- Bilişsel bitmiş yapılandırma
- Sosyal yardım
Cerrahi çare: Yukarıdaki obezite tedavi yöntemlerinin işe yaramadığı hastalarda son tedavi cerrahi Hedef, besinlerin gastrointestinal sistemde emilimlerini azaltmadır. bypass, gastroplasti, gastrik bantlama, gastrik balon vb. yöntemleri kullanılarak vücudun artı yağ dokusundan uzaklaştırılması sağlanır. Ancak bu tedavi sonrasında da diyet ve alıştırma sürekli devam ettirilmelidir. Aksi durumda bitmiş aynı sorunlar husule gelmeye başlayacaktır.