Özofagus, halk arasında bilinen ismiyle yemek borusu, ağız boşluğunu mideye bağlayan, kas yapısında bir tüptür.
Özofagusun besinlerle temas eden iç yüzeyi yassı epitel (skuamöz) hücrelerle kaplıdır; bu hücrelerin kanserleşerek kontrolsüz çoğalmasına skuamöz hücreli karsinom (yassı hücreli kanser) adı verilir. Bu tür kanserler genellikle yemek borusunun orta ve üst segmentlerinde ortaya çıkarlar.
Özofagus hücrelerinin, özelikle özofagusun alt kısmında, mide içeriğinden etkilenmesi nedeniyle sindirim sisteminin alt bölgelerindeki organlarındaki hücrelere benzeşip (intestinal metaplazi), kontrolsüz çoğalarak kanserleşmesine ise özofagus adenokanseri adı verilmektedir.
Bu iki ana türün dışında, nadiren özofagus sarkomları (kas hücrelerinden kaynaklanan kanser türü) da görülebilmektedir.
Risk Faktörleri
Özofagus kanseri, türüne bağlı olarak aşağıdaki nedenlerden dolayı da meydana gelebilir;
- Sigara
- Alkol
- HPV
- Akalazya
- Aşırı sıcak içecekler tüketmek
- Kostik maddeler yutmak
Tylosis ve Plummer Vinson gibi çeşitli hastalıklar
Bunların yanı sıra, aşağıdaki durumlar özofagusun adenokarsinomlarıyla ilişkilendirilmiştir:
Kronik, asit içerikli reflü
Barrett özofagus (mide asidine maruz kalan özofagus hücrelerinin değişmesi)
Obezite
ÖZOFAGUS KANSERİ BELİRTİLERİ NELERDİR?
- Yutma güçlüğü
- Kilo kaybı
- Göğüs bölgesinde yanma ve ağrı
- Kusma, gıdaların ağza geri gelmesi
- Boyunda şişlik
- İştahsızlık
- Ses kısıklığı
- Kanama
- Öksürük ve boğulma hissi
ÖZOFAGUS KANSERİ NASIL ANLAŞILIR?
Yemek borusu kanserinin teşhisi endoskopik kontrolle yapılır. Endoskopik görüntüleme ile doktorun yemek borusunun içini görmesi teşhis için yeterli olabilmektedir. Ancak yemek borusu kanseri teşhisini kesinleştirmek için alınan parçanın patolojik olarak incelenmesi gerekmektedir.
Yemek borusu kanserinin hangi evrede olduğunu yani yemek borusu duvarında ne kadar ilerlediğini belirleyebilmek için EUS denilen endoskopik ultrason görüntüleme yöntemi kullanılır. EUS yemek borusu kanserinin hangi evrede olduğunu belirlenebilmesinde önemli bilgiler vermektedir.
ÖZOFAGUS Kanserinin Evreleri Nelerdir?
Yemek borusu kanseri 4 evreden oluşmaktadır.
Yemek borusu kanseri evre 1: Yemek borusu kanseri belirtileri çok geç ortaya çıktığı için evre 1 yemek borusu kanseri teşhisi çok zordur. Hastalık sadece yemek borusunun iç zarında bulunmaktadır. Kas yapısına ulaşmamıştır. Evre 1 yemek borusu kanserlerinin tedavisinde yemek borusunu tamamen çıkartmak yerine endoskopla ağızdan girilerek sadece hastalıklı zarı çıkartmak mümkündür.
Yemek borusu kanseri evde 2: Yemek borusu kanseri 2. Evrede hastalık zarı aşarak kas dokusuna ulaşmıştır.
Yemek borusu kanseri evre 3: Tümör çok küçük değildir. Hastalık yemek borusundadır ancak çevredeki lenf bezlerine de sıçramıştır. Evre 3 yemek borusu kanserleri tedavisinde önce kemoterapi radyoterapi uygulanmaktadır. Tümör ve lenf bezlerindeki hastalığın gerilemesi hedeflenmektedir. Gerileme sağlanırsa tümörün ameliyata çıkartılması gerekir.
Yemek borusu kanseri evre 4: Evre 4 yemek borusu kanserlerinde tümör vücudun uzak bölgelerine metastaz yapmıştır. Yemek borusu kanseri en çok karaciğer, kemik, akciğer ve mide girişindeki lenf bezlerine sıçrama yapmaktadır. Bu aşamada ameliyat şansı pek kalmamaktadır. Kemoterapi ile tedavi uygulanmaktadır.